Vücutta metabolizmayı sürdürmek, DNA ve kan hücrelerini üretmek, sinir sistemini sağlıklı tutmak, metilasyon ve mitokondriyal metabolizma için vücudun B12 vitaminine (kobalamin) olan ihtiyacı oldukça fazladır.
B12 vitamini suda çözünmekte ve bağırsaklarda emilmektedir. Kullanılmayan B12 vitamini ise karaciğerde depolanmaktadır.
Fazla B12 alımının ise vücutta aşırı birikimine neden olacağı unutulmamalıdır.
Besinlerden doğal yolla alınan B12 vitamini, çoğunlukla et, kümes hayvanları, deniz ürünleri, yumurta ve süt ürünleri dahil olmak üzere hayvansal besinlerde bulunmaktadır. Doğal kaynaklara ek olarak özellikle B12 eksikliğinde kullanılan takviyeler ise sıklıkla karşımıza çıkmaktadır.
Hayvansal kaynaklardan kısıtlı beslenme,
- Metformin
- C vitamini
- Aminosalisilik asit türevi ilaçların kullanımı,
Crohn ve çölyak hastalığı dahil olmak üzere GIS bozuklukları B12 vitamini eksikliğine sebep olabilmektedir.
Yaşın artması, hamilelik ve emzirme döneminde B12 vitamini gereksiniminin artmasıyla eksikliği sık görülürken yüksekliği ise nadir görülmektedir.
B12 Yüksekliği
B12 suda çözünen vitamin grubunda olduğu için yüksek dozlarda bile genellikle güvenli olarak kabul edilmektedir. Vitamin B12’nin yaklaşık yüzde 80’i haptokorrin olarak bilinen aktif olmayan bir formda taşınır ve dolaşımdaki B12 seviyelerindeki artış ağırlıklı olarak haptokorrin üretiminin artmasından kaynaklanmaktadır.
Yüksek değerde seyreden B12, yaşamı tehdit eden bir hastalığın sinyalcisi olabilir. Yükselmiş kobalamin düzeyinin başlıca sebepleri vitamin B12’nin yüksek miktarda alınması, alkolik karaciğer hastalığı, siroz, akut hepatit, böbrek yetmezliği, lösemi, karaciğer böbrek ve kolon kanserleri, karaciğer tümörleri olarak sayılmaktadır.
2019 yılında bir çalışmada anormal olarak yükselmiş kobalamin düzeylerinin en önemli sebeplerinden birinin renal yetmezlik olabileceğini ileri sürmüşlerdir. Diabetes mellitusun yüksek kobalamin düzeyleri ile birlikte bulunduğunu; ancak bu durumun da böbrek fonksiyonlardaki bozukluktan ileri geldiğini belirtmişlerdir. Renal yetmezlikte kobalamin düzeylerinin neden yükseldiği kesin olarak bilinmemekle birlikte B12 reseptörlerinin, bağlı kobalaminin hücre içine alınmasındaki sorundan kaynaklandığı ileri sürülmektedir.
Yükselmiş kobalamin düzeyleri aynı zamanda kalp yetmezliği ile de ilişkili bulunmuştur. Yüksek kolesterol ve karaciğer fonksiyon bozukluğu varlığında yükselen B12 seviyelerinin bu ilişkiyi artırdığı kanıtlanmıştır.
2017 yılında gebe kadınlar üzerinde yapılan bir başka çalışmada ise, aşırı yüksek B12 düzeylerinin, doğacak çocuklarında otizm spektrum bozukluğu riskini artırdığını göstermiştir.
Bu saydığımız riskler düşük oranda da olsa kan değerlerimizde B12 ile ilgili bir yükseklik fark edildiğinde mutlaka doktor kontrolünde olmalı ve beslenme uzmanımızın diyet müdahalesine birebir uyum sağlamalıyız.
Sağlıklı günler dilerim.
BKİ HESAPLAMA
WHATSAPP İLETİŞİM