Böbreklerin vücutta oldukça önemli ve hayati işlevleri mevcuttur. Artık maddeleri ve fazla sıvıyı idrar yoluyla dışarı atarak vücudun sağlıklı bir şekilde çalışmasını sağlamaktadır. Kemikleri güçlü tutmaya, tansiyonu yönetmeye ve kanda oksijen taşımakla görevli olan alyuvar hücrelerinin oluşmasına yardımcı olan hormonları üretmektedir. Böbrekler herhangi bir sebepten dolayı hasar görür ve görevlerini düzgün bir şekilde gerçekleştiremezlerse kandaki tuzlar ile kalsiyum gibi mineraller ve su arasında sağlıklı bir denge sağlanamamaktadır. Kronik böbrek hastalığı, akut böbrek yetmezliği, böbrek taşı, idrar yolu enfeksiyonları, polikistik böbrek hastalığı ve glomerülonefrit gibi klinikte çok çeşitli böbrek hastalıkları vardır.
Böbrek Hastalıklarında Uygulanan Diyetin Amaçları Nelerdir?
Böbrek hastalıklarında uygulanan diyetin amaçları protein katabolizmasını en az düzeye indirmek, dehidratasyon ve ödemden sakınmak, asidozisi düzeltmek, elektrolit bozukluğunu düzeltmek (kusma ve diyare ile oluşan), hipertansiyon, kemik ağrıları, merkezi sinir sistemi bozuklukları gibi komplikasyonları kontrol altına almak, ağırlık kaybını önlemek ve uygun beslenmeyi sağlamaktır.
Uygulanan Diyet Protokollerinde Nelere Dikkat Edilir?
Böbrek hastalalıklarının tümüne uygulanacak genelleştirilmiş bir diyetten ziyade, hastaların bireysel olarak değerlendirip her birinin yaşı, boy uzunluğu, ihtiyacı olan protein miktarı, vücut ağırlığı ve böbrek fonksiyon durumuna göre ilerlemek en doğru olandır. Hastalıkların beslenme tedavisinde hekim ile diyetisyenin yakın işbirliği halindedir. Bu sayede hastanın yalnız enerji ve besin türü değil aynı zamanda sıvı, protein, sodyum, potasyum ve benzeri gereksinimleri saptanarak ona en uygun beslenme protokolü belirlenmiş olmaktadır. Kronik böbrek yetmezliği, nefrotik sendrom veya glomerülonefritli hastalar için özel bir diyet protokolü uygulanmaktadır. Diğer patolojiler için aşırı bir kısıtlama olmadan genel olarak aşağıda sıralayacağım besinlerin tüketiminde sınırlama yapılması yeterli olabilmektedir.
-Tuz ve tuzlu yiyecekler
-Tarhana
-Kurubaklagiller, bulgur, mısır
-İçeriği bilinmeyen katkı maddesi olan yiyecekler
-Konserve, turşu, salamura, sucuk, pastırma, sosis
-Sakatatlar
-Et suyu
-Meşrubatlar, kahve, kakao, boza, nescafe
-Tahin, pekmez, tahin helvası
-Kavun, muz
-Patates
-Kuruyemişler, kurutulmuş meyveler
-Çikolata
-Böbreğe yük yaratacak aşırı süt, yumurta, et grubu ürün tüketimi
Hastaların Sıvı Alımları Nasıl Olmalıdır?
Sıvı miktarı da böbrek hastalarının dikkat etmesi gereken önemli konulardan biri olmaktadır. Böbrek hastalarının alması gereken sıvı miktarı hastanın yaşı, sağlık durumu ve hastalığın hangi seviyede olduğuna göre değişebilmektedir. Kişilerin günlük alması gereken sıvı miktarı böbreklerin filtrasyon hızına, kan bulgularına ve bir gün önce çıkan idrar miktarına, diyalize girip girmemeye göre değişir. İdrar miktarı ile alınması gereken sıvı miktarı doğru orantılıdır.
Bu yazımda böbrek hastalıklarına, uygulanan diyetin amaçlarına ve nelere dikkat edilmesi gerektiğine, hastaların sıvı alımlarının önemi gibi temel konulara değindim. Bir sonraki yazımda görüşmek dileğiyle…
Sağlıklı günler dilerim.